Ilan sa mga uri ng flashflood disaster ay ang urban flooding, river flooding, landslide-triggered flashflood, at coastal flooding.
Ang flashflood ay isa sa mga pinakapangkaraniwang kalamidad na nagdudulot ng malawakang pinsala at panganib sa mga komunidad sa Pilipinas. Sa bawat pagdating nito, iba't ibang uri ng flashflood disaster ang nagiging dahilan ng matinding pagkabahala at kaguluhan. Mula sa biglaang pag-apaw ng tubig mula sa mga ilog at sapa hanggang sa pagbaha dulot ng malalakas na pag-ulan, ang mga flashflood ay walang patumangga at walang pinipiling oras o lugar. Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga iba't ibang uri ng flashflood disaster na talaga namang magpapangamba sa ating mga mamamayan.
Una, mayroong tinatawag na flashflood sa mga kapatagan. Ito ay kadalasang nangyayari kapag biglang bumuhos ang malakas na ulan sa mga patag na lugar tulad ng mga sakahan o mga malalawak na parang. Sa isang kisapmata, ang mga naglalakihang kapatagan ay nauubos na sa pagbagsak ng malalaking bultong tubig na umaabot sa bahay at ari-arian ng mga tao. Malimit na walang anumang babala o paghahanda ang mga residente sa ganitong uri ng flashflood, kung kaya't mas lalong tumitindi ang pinsala sa mga kagamitan at buhay na maaaring mawala.
Pangalawa, mayroon namang flashflood sa mga bundok at bulubundukin. Sa mga lugar na ito, ang mga ilog at sapa ay maaaring mabilis na mag-overflow kapag malakas ang ulan. Ang tubig mula sa mga kabundukan ay bumababa ng pagsalunga at nagiging sanhi ng biglaang pag-apaw sa mga tinatawag na gulley o malalim na bangin. Ang mga bahay at tao sa ibaba ay walang kamalay-malay na sila ay nasa peligro dulot ng pagguho ng lupa at pagragasa ng tubig. Ito ay isang malalang uri ng flashflood disaster na maaaring magdulot ng pinsala sa buhay at ari-arian.
Huli, subalit hindi bababa sa mahalaga, ay ang flashflood sa mga urbanong lugar. Sa mga siyudad, kung saan ang mga kalsada at istruktura ay nakapaligid sa mga imprastraktura tulad ng mga gusali at mga trapiko, ang flashflood ay maaaring magdulot ng malawakang sakuna at pagkalunod. Ang mga drainage system na hindi kayang saluhin ang bigat ng malalakas na pag-ulan ay nagiging sanhi ng pag-alon ng tubig sa mga daan, na nagreresulta sa pagkalubog ng mga sasakyan at pagkawala ng buhay. Ito ay isang patunay na ang flashflood ay hindi lamang isang problema sa mga liblib na lugar, kundi maaaring abutin at bantaan ang mga taong naninirahan sa mga siyudad.
Sa kabuuan, ang mga iba't ibang uri ng flashflood disaster ay nagtataglay ng kapangyarihan na puminsala sa mga komunidad at magdulot ng takot sa mga mamamayan. Mula sa mga kapatagan, bundok, at mga urbanong lugar, walang sinuman ang ligtas sa biglaang pag-apaw ng tubig na ito. Sa susunod na bahagi ng artikulong ito, tatalakayin natin ang mga paraan upang maiwasan at mapangasiwaan ang mga hamong dulot ng flashflood.
Ang flashflood o ang biglaang pag-apaw ng tubig mula sa mga ilog at iba pang mga pinagmumulan ay isang malubhang kalamidad na madalas nagdudulot ng pinsalang pisikal at panganib sa buhay ng mga tao. Sa Pilipinas, kung saan ang mga pag-ulan ay karaniwang matindi at malalaki ang mga ilog, mararanasan natin ang iba't ibang uri ng flashflood. Ang mga sumusunod ay ilan lamang sa mga uri ng flashflood na karaniwang nararanasan sa ating bansa:
Pag-apaw mula sa mga malalaking ilog
Ang mga malalaking ilog tulad ng Cagayan River sa Luzon at ang Agusan River sa Mindanao ay karaniwang nagdudulot ng malalaking pagbaha kapag umapaw ang tubig mula sa mga ito. Ang mga flashflood na nagmumula sa mga malalaking ilog na ito ay maaaring magdulot ng malawakang pagkasira sa mga ari-arian at kabuhayan ng mga residente sa paligid.
Pag-apaw mula sa mga burol
Ang mga lugar na matatagpuan malapit sa mga matataas na burol ay madalas na naapektuhan ng flashflood. Ang mga burol na ito ay nagiging tulay para sa tubig na umaagos pababa mula sa mga bundok at gubat. Kapag umulan ng malakas, ang tubig ay umaagos pababa at nagdudulot ng pagbaha sa mga nasa ibaba.
Pag-apaw mula sa mga kanal at estero
Ang mga kanal at estero sa mga lungsod at bayan ay madalas na puno ng basura at debris, na nagiging sanhi ng pagbara ng daluyan ng tubig. Sa oras ng malalakas na pag-ulan, ang mga ito ay madaling mag-apaw at magdulot ng flashflood. Ang mga residente na nakatira malapit sa mga ito ay laging nasa panganib dahil sa biglaang pagtaas ng tubig.
Pag-apaw mula sa mga patubig
Ang mga patubig o mga reservoir na nag-iimbak ng tubig para sa agrikultura at irigasyon ay maaaring maging pinagmumulan ng flashflood kapag biglang bumuka ang mga ito. Ang pag-apaw ng tubig mula sa mga patubig ay maaaring magdulot ng malalaking pinsala sa mga tahanan at sakahan sa paligid.
Pag-apaw mula sa mga sagpang
Ang mga sagpang o mga dam na ginagamit upang kontrolin ang daloy ng tubig ay maaari ring maging sanhi ng flashflood kapag hindi na nila kayang panatilihin ang normal na antas ng tubig. Kapag ang mga sagpang ay napuno at hindi na kayang i-release ang sobrang tubig, maaaring maganap ang biglaang pag-apaw na magreresulta sa flashflood.
Pag-apaw mula sa mga landslide
Ang mga lugar na matatagpuan malapit sa mga bundok at may malalaking talampas ay madalas na naapektuhan ng mga flashflood na nagmumula sa mga landslide. Ang pagguho ng lupa at bato mula sa mga bundok ay nagiging sanhi ng biglaang pag-apaw ng malalaking dami ng tubig, na maaaring magdulot ng malawakang pagkasira at panganib sa mga residente.
Pag-apaw mula sa mga tubig-ulan
Ang mga flashflood na nagmumula lamang sa malalakas na pag-ulan ay hindi dapat balewalain. Kahit na walang malaking ilog o burol sa lugar, ang pagtaas ng tubig na dulot ng malakas na ulan ay maaaring magdulot ng flashflood. Ito ay maaaring mangyari sa mga lugar na may mabababang lugar o mga kalsada na hindi kayang daluyan ang sobrang tubig.
Pag-apaw mula sa mga bagyo
Ang mga bagyo tulad ng typhoon at tropical depression ay karaniwang nagdudulot ng malawakang pagbaha at flashflood sa mga lugar na kanilang dinaanan. Ang malakas na ulan at mga hanging dalangin ng mga bagyo ay nagiging sanhi ng biglaang pag-apaw ng tubig, na maaaring magdulot ng malaking pinsala sa mga tao at ari-arian.
Paano maiiwasan ang flashflood?
Upang maiwasan ang malalaking pinsala at panganib na dulot ng flashflood, mahalaga na maging handa at mag-ingat ang mga residente. Dapat magkaroon ng tamang sistema ng pagbaha at pag-apaw ng tubig sa mga ilog, kanal, at estero. Mahalaga rin ang regular na paglilinis at pag-aalis ng basura sa mga daluyan ng tubig.
Ang kaalaman tungkol sa mga iba't ibang uri ng flashflood ay mahalaga upang maunawaan ang panganib at magkaroon ng tamang hakbang sa panahon ng kalamidad. Sa pamamagitan ng pagtutulungan ng mga lokal na pamahalaan, mga komunidad, at mga indibidwal, maaari nating labanan ang epekto ng flashflood at pangalagaan ang kaligtasan at kabuhayan ng bawat isa.
IBA'T IBANG URI NG FLASHFLOOD DISASTER
Ang flashflood o malalakas na pagbaha ay isang panganib na walang pinipiling kinakalabasan. Ito ay dulot ng mabilisang pagtaas ng tubig na nagdudulot ng malawakang pagbaha sa mga lugar na apektado. Ang mga flashflood ay maaaring magdulot ng pinsala sa mga tao, ari-arian, at kalikasan. Sa artikulong ito, ating tatalakayin ang iba't ibang uri ng flashflood disaster at ang mga sanhi nito.
I. Utilidad ng Malakas na Ulan
Ang pangunahing sanhi ng mga flashflood ay ang malakas na pag-ulan. Ang malaking halaga ng tubig na bumabagsak mula sa langit ay nagiging dahilan ng mabilisang pagtaas ng tubig sa mga ilog, estero, at iba pang mga batis. Sa kasamaang palad, ang tuwing tag-ulan ay nagiging madalas ang pagdating ng mga bagyo at habagat, na nagreresulta sa sobrang pag-ulan at mas mataas na panganib ng flashflood.
II. Flashflood Mula sa Ilog Bilang Pinagmumulan
Isa pang pangunahing sanhi ng flashflood ay ang mga ilog. Sa mga lugar na malapit sa mga ilog, kapag ang ulan ay malakas at tumagal ng ilang araw, ang mga ilog ay umaapaw at nagdudulot ng malalakas na pagbaha. Ang sobrang dami ng tubig mula sa mga ilog ay nagdudulot ng panganib sa mga komunidad na nakapaligid dito.
III. Flashflood Mula sa Pagguho ng Lupa
Ang pagguho ng lupa ay isa pang sanhi ng flashflood, partikular sa mga lugar na may mga matatabang lupa. Kapag ang malakas na ulan ay nagdaan sa mga lugar na ito, ang lupa ay nadudurog at nagiging isang malaking pagsisimula ng pagbaha. Ang mga bahang ito ay mabilis na kumakalat at nagdudulot ng malalakas na flashflood.
IV. Pagkasira ng Tanggulan
Ang mga tanggulan ay nagbibigay proteksyon sa mga komunidad mula sa pagbaha. Ngunit kapag ang mga tanggulan ay masira o kusang bumibigay, ang panganib ng flashflood ay mas lumalala. Ang pagkasira ng mga tanggulan ay maaaring dulot ng pagkakabutas nito dahil sa matagalang paggamit, pag-aabuso sa kalikasan, o kahinaan ng estruktura. Kailangan ng maayos na pagmamanman at regular na pagpapanatili ng mga tanggulan upang maiwasan ang mga sakuna dulot ng flashflood.
V. Pag-unlad ng Lupang Burol
Ang pag-unlad ng mga lugar na nasa papamagitan ng mga burol ay isa pang dahilan ng malalakas na flashflood. Kapag ang mga burol ay binabakuran at ginagawang residential area, ang natural na daloy ng tubig ay naapektuhan. Sa halip na maabsorb ng lupa ang tubig, ito ay nagiging sanhi ng malalakas na pagbaha. Ang mga komunidad na matatagpuan sa mga lugar na ito ay mas panganib sa mga flashflood.
VI. Pagsapit ng Bagyo
Ang pagdating ng bagyo ay isang malaking panganib dahil ito ay nagdudulot ng sobrang pag-ulan. Kapag ang isang bagyo ay dumadaan sa isang lugar, ang haba ng pag-ulan ay maaaring tumagal ng ilang araw. Ito ay nagreresulta sa malalaking baha at flashflood. Ang mga komunidad na nasa mga low-lying areas at malapit sa mga ilog ay laging nasa panganib tuwing may bagyo.
VII. Mga Pinsala sa Propiedad
Ang mga flashflood ay madalas na nagdudulot ng malalaking pinsala sa mga ari-arian. Kapag ang isang lugar ay nabahaan, maraming mga bahay, gusali, at kagamitan ang nalubog sa baha. Ang malalakas na alon ng tubig ay maaaring magdulot ng pagkasira ng mga estruktura at mag-iwan ng matinding pinsala. Ang mga taong apektado ay nawawalan ng tahanan at mga mahahalagang gamit.
VIII. Pagkalat ng Sakit
Ang mga flashflood ay hindi lamang nagdudulot ng pinsala sa ari-arian, kundi maaari rin itong magdala ng sakit. Ang maruming tubig na umaapaw mula sa mga ilog at estero ay naglalaman ng mga mikrobyo at iba pang mga salot na maaaring magdulot ng sakit sa mga komunidad na nabahaan. Halimbawa nito ang leptospirosis, isang sakit na dulot ng maruming tubig na maaaring magdulot ng malubhang komplikasyon sa kalusugan.
Upang maiwasan ang mga pinsala at panganib na dulot ng flashflood, mahalagang magkaroon ng maayos na pagpaplano at paghahanda sa mga komunidad. Ang regular na pagmamanman sa mga lugar na may mataas na panganib ng flashflood, tulad ng mga lugar malapit sa ilog at mga low-lying areas, ay kailangan upang maging handa sa anumang kalamidad na maaaring dumating.
Tinatawag na flashflood ang biglaang pag-apaw ng tubig mula sa mga ilog, sapa, o iba pang pinagmumulan ng tubig. Ito ay isang nakamamatay at mapaminsalang sakuna na madalas mangyari sa Pilipinas. Sa ibaba, ipapahayag ng isang mamamahayag ang kanyang punto de vista tungkol sa iba't ibang uri ng flashflood disaster.
Tungkol sa mga Uri ng Flashflood Disaster:
- Flashfloods dulot ng malalakas na pag-ulan: Ang mga pag-ulan na may matinding lakas ay maaaring magdulot ng flashfloods. Kapag ang lupa ay hindi na kayang tumanggap ng tubig, ito ay umaagos patungo sa mga mababang lugar. Ang ganitong uri ng flashflood ay maaaring magdulot ng pagkawasak sa mga estraktura at pagkalubog ng mga sasakyan at tahanan.
- Flashfloods dulot ng pagkasira ng dam: Ang pagkasira ng mga dam, partikular na kapag ito ay nagresulta sa biglaang pagbuhos ng malaking dami ng tubig, ay maaaring magdulot ng malawakang flashfloods. Sa mga sandaling ito, ang mga nasa ibaba ng dam ay nanganganib na malunod at mawalan ng tirahan. Ito rin ay maaaring magdulot ng pinsala sa agrikultura at iba pang imprastraktura.
- Flashfloods dulot ng pagguho ng lupa: Ang pagguho ng lupa, lalo na sa mga lugar na may matatarik na bundok o bangin, ay maaaring mag-trigger ng flashfloods. Kapag ang lupa ay biglang gumuho, ang malaking halaga ng lupa at bato ay umaagos kasama ng tubig, nagdudulot ng mapaminsalang pag-apaw. Ang ganitong uri ng flashflood ay maaaring magdulot ng pagkawasak sa mga tahanan at maging ng pagkamatay ng mga tao.
- Flashfloods dulot ng pag-apaw ng mga ilog: Kapag ang mga ilog ay sobrang puno dahil sa malalakas na ulan o pagbaha, ang tubig ay umaapaw at nagsasabog patungo sa mga paligid. Ito ay maaaring magdulot ng malawakang flashfloods na maaring sumira sa mga kabahayan, kalsada, at iba pang imprastraktura. Ang mga komunidad na malapit sa mga ilog ay dapat maging handa sa ganitong uri ng sakuna.
Sa kabila ng mga pinagmulan ng flashfloods, ang pangunahing punto ay ang kahandaan ng pamayanan at ang agarang pagtugon ng mga awtoridad. Bilang mga mamamahayag, mahalagang maipabatid natin sa ating mga mambabasa ang kahalagahan ng pag-iingat at paghahanda sa anumang uri ng flashflood disaster. Ito ay upang mapababa ang bilang ng mga nasasaktan at mailigtas ang buhay ng ating mga kababayan.
Sa huling mensahe ng blog na ito, nais kong ipahayag ang aking taos-pusong pasasalamat sa inyong pagbisita at pagbabasa ng artikulong ito tungkol sa iba't ibang uri ng flashflood disaster. Naglalayon ang blog na ito na magbigay ng impormasyon at kamalayan sa mga maaaring dulot ng mga flashfloods, at sana'y inyong natamo ang mga ito.
Ngayong natapos na natin ang pagtalakay sa iba't ibang uri ng flashfloods, mahalagang tandaan na ang bawat isa sa atin ay may responsibilidad upang maghanda at mag-ingat sa panahon ng ganitong sakuna. Sa pamamagitan ng pagkakaisa at pagtutulungan, maaari nating malampasan ang anumang delubyo na dala ng mga flashfloods.
Samantala, patuloy po akong magsusulat ng mga artikulo na may layuning magbigay ng kaalaman at pag-unawa tungkol sa iba't ibang uri ng kalamidad. Sana'y patuloy niyo pong suportahan ang aking mga susunod na pagsasalin ng impormasyon upang magkaroon tayo ng mas maayos at ligtas na lipunan.
Muli, maraming salamat sa inyong suporta at pagbisita. Hangad ko ang inyong kaligtasan at pagkakaroon ng kahandaan sa mga posibleng sakuna. Magpatuloy po tayong maging handa at magmalasakit sa bawat isa. Mabuhay po tayong lahat!
Post a Comment for "Iba't ibang Uri ng Pagbahang Sakuna: Tuklasin ang Kapahamakan"